تاکنون به انواع برچسب اصالت و کدهای روی محصولات دقت کرده اید؟ می دانید اطلاعات آنها به شما کمک می کنند محصول اصلی را از محصول فیک و تقلبی تشخیص دهید؟ روش های استعلام از طریق شناسه UID را امتحان کرده اید؟ این مقاله شما را با UID، ضرورت ها و نحوه دریافت و استعلام آن آشنا می کند.
شناسه UID چیست؟
شناسه UID کدی 20 رقمی روی برچسب اصالت یا بسته بندی محصولات مختلف بوده و برای هر محصول کاملا یکتا و منحصر به فرد است. 4 یا 5 رقم اول این کد نشانگر کد توزیع کننده یا تولید کننده است. (4 رقم برای شرکت های کوچک و 5 رقم برای شرکت های بزرگ). از طریق این کد می توانید محصول مورد نظر را رهگیری نمایید. درج این شناسه روی برخی محصولات از جمله محصولات سلامت محور، لوازم خانگی و قطعات خودرو، طبق قانون اجباری است.
این کد معمولا روی یک برچسب جداگانه و یا چاپ روی بسته بندی محصول، بعد از کد GTIN و قبل از کد LOT و EXP درج می گردد.
شناسه UID چه ضرورت و کاربردی دارد؟
حتما از خود می پرسید درج شناسه UID چه ضرورتی دارد؟ دو علت مهم در پاسخ به این سوال ارائه می کنیم. حتما پیش آمده که بعد از خرید یک محصول، متوجه شده اید کیفیت لازم را ندارد. این موضوع به ویژه در مورد محصولات غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و به طور کلی محصولاتی که به طور مستقیم با سلامت انسان ها سر و کار دارند، بسیار مهم است. هنگام خرید چنین محصولاتی، حتما شناسه UID 20 رقمی آن را پیدا کرده و استعلام بگیرید. (روش های استعلام در قسمت بعد خواهد آمد.) اگر اطلاعاتی برای آن کد پیدا نشد و یا اطلاعات به دست آمده با محصول مورد نظر تطابق نداشت، می توانید مطمئن باشید که آن محصول تقلبی است. پس باید از خرید یا مصرف آن خودداری نمایید. بنابراین اولین ضرورت شناسه UID، تشخیص محصولات نامرغوب و تقلبی است.
ضرورت دوم آن جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق و بی کیفیت به بازار است. سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز، با همکاری برخی سازمان های دیگر مانند سازمان غذا و دارو، درج شناسه UID را بر روی تمام محصولات تولید داخل یا وارداتی اجباری کرده اند. از این رو فقط کالاهایی که طبق استانداردهای مورد تایید ساخته و عرضه شده اند و محصولاتی که از طریق مبادی ورودی قانونی، به کشور وارد شده اند می توانند شناسه UID معتبر و قابل رهگیری داشته باشند.
بنابراین نه تنها مصرف کننده، بلکه بازرسان و ناظران بازار نیز از طریق شناسه UID می توانند بر محصولات نظارت کرده و از ورود محصولات نامرغوب، تاریخ گذشته و قاچاق به بازار جلوگیری کنند. همچنین در صورت وجود، آنها را به راحتی شناسایی، کشف و ضبط نمایند.
از دیگر ضرورت های این شناسه جلوگیری از احتکار و فرار مالیاتی عرضه کنندگان کالاهای مختلف است.
روش های استعلام
شناسه UID زمانی می تواند به وظایف خود به درستی عمل کند که عموم مردم با آن آشنا بوده و روش های استعلام آن را بدانند. زیرا تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات تقلبی با درج شناسه تقلبی روی محصولات، می توانند مردم را فریب دهند. تا زمانی که این کد استعلام و رهگیری نشود، هیچ فایده ای نخواهد داشت.
یکی از مراجع مرتبط با شناسه UID، سازمان غذا و دارو است. این سازمان وظیفه نظارت بر تولید و عرضه محصولات سلامت محور را بر عهده دارد و شناسه مذکور مطابق دستورالعمل همین سازمان تولید می شود. بنابراین ساده ترین روش برای رهگیری شناسه روی این محصولات، مراجعه به سایت سازمان به آدرس استعلام اصالت – سازمان غذا و دارو (ttac.ir) است.
کافی است کد را وارد کرده و منتظر نتیجه بمانید که شامل این اطلاعات خواهد بود: نام فارسی و انگلیسی محصول، پخش کننده، کد فرآورده (IRC)، قیمت، GTIN و سری ساخت. ممکن است اطلاعات تمام ستون ها مشخص نباشد اما مهم این است که اولا پیام «فرآورده با مشخصات زیر مورد تایید است» را دریافت کنید و دوما اطلاعات محصول با اطلاعات نتیجه، تطابق کامل داشته باشد.
اگر با پیامی مشابه شکل زیر مواجه شدید، حتما از خرید یا مصرف محصول اجتناب نمایید.
روش دیگر استعلام شناسه UID محصولات سلامت محور، نصب اپلیکیشن کنترل اصالت تی تک است. این اپلیکیشن علاوه بر امکان رهگیری محصولات و کنترل اصالت، امکاناتی همچون لیست داروخانه ها، اطلاعات دارویی و داروهای کمیاب را در اختیار شما قرار می دهد. برای نصب این اپلیکیشن به آدرس سازمان غذا و دارو – دانلود اپلیکیشن (ttac.ir) مراجعه نمایید.
برای استعلام شناسه UID لوازم خانگی و سایر محصولات باید به سامانه جانبی رهگیری زیرمجموعه سامانه جامع تجارت مراجعه نمایید.
چگونگی دریافت شناسه UID برای تولید کنندگان و وارد کنندگان
سوال مهم بعدی این است که این کد چگونه و توسط چه مراجعی صادر می گردد؟ سامانه جامع تجارت زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت مرجع اصلی صدور شناسه UID این کد است. متقاضیان شناسه برای کلیه محصولات تولیدی و وارداتی باید در این سامانه به آدرس https://www.ntsw.ir/، ثبت نام نمایند. سپس از طریق سامانه های زیر مجموعه های اصلی آن یعنی سامانه تجارت فرامرزی و تجارت داخلی، مجوزهای مربوط به خود را دریافت نمایند. بعد از طی کردن مراحل مختلف و ورود اطلاعات مورد نیاز هر قسمت، می توانند برای تک تک محصولات خود شناسه UID دریافت نمایند. این کدها بعد از ایجاد و تخصیص در سامانه سازمان های مختلف از جمله سامانه غذا و دارو ثبت می گردند. سپس قابلیت رهگیری و شناسایی خواهند داشت.
سخن آخر
برای داشتن جامعه ای سالم، پویا و رو به رشد باید همه افراد مشارکت داشته باشند. یکی از راه های مهم مشارکت، آشنایی با انواع کدها و برچسب هایی است که روی محصولات درج می گردد. این کدها اهداف مهمی را دنبال می کنند و در صورتی می توانند به این اهداف دست یابند که عموم مردم با شناخت و حساسیت نسبت آنها، فرآیند رهگیری را انجام داده و از خرید محصولات نامرغوب و تقلبی خودداری نمایند.
